|
ARALIK 2010 TUS için HATALI SORULAR
A Kitapçığı Temel Bilimler 9. Soru Bacağın medial tarafında, Vena saphena parva ile beraber seyreden sinir aşağıdakilerden hangisidir? A) N. femoralis B) N. obturatorius C) N. suralis D) N. peroneus superficialis E) N. saphenus Doğru Cevap: Yok Bu soru özensiz hazırlanmış bir sorudur ve iptal edilmelidir. Sınav esnasında soruyu okuyan hekim, soruda bir ters durum olduğunu fark edecek, üç şekilde düşünebilecektir: 1. Sorunun “Bacağın medial tarafında” kısmını esas alırsa, orada v.saphena parva değil v.saphena magna’nın olduğunu düşünecek, galiba soruyu hazırlayan hoca kelimeleri karıştırdı diye düşünüp medialde olup v.saphena magna’ya eşlik eden n.saphenus’u (E seçeneğini) işaretleyecektir. 2. Sorunun, “Vena saphena parva ile beraber seyreden sinir” kısmını esas alırsa, medial kelimesinin yanlışlıkla kullanıldığını varsayacak ve ÖSYM’nin de doğru cevap olarak açıkladığı n.suralis’i (C seçeneğini) işaretleyecektir. 3. Sorunun içinden çıkamayacak ve işaretlemeden geçecektir. Sınava girenlerin, soruları hazırlayanların beyinlerinden geçeni okuma zorunluluğu olmadığına göre eğer ÖSYM sorumluluk sahibi ise bu soru kesinlikle iptal edilmelidir. Bu soru için anatominin temel bir referans kitabı olan Moore Clinically Oriented Anatomy kitabının Türkçe çevirisinin 605. sayfasındaki şekil ve açıklaması yeterlidir. Referans: Kliniğe Yönelik ANATOMİ, Keith L. Moore, Arthur F. Dalley, Nobel Tıp Kitabevleri, 4. Baskı, Sayfa 605 Kliniğe Yönelik ANATOMİ Keith L. Moore- Arthur F. Dalley, 4. Baskı Sayfa 605
A Kitapçığı Temel Bilimler 35. Soru
Aşağıdaki dokuların hangisinde androjenlerden östrojen sentezi olmaz? A) Hipotalamus B) İskelet kası C) Yağ dokusu D) Gonadlar E) Plasenta
Bu soruya, tüm seçeneklerin doğru olduğu itirazları gelmiştir. Konuya en çok açıklık getiren bilgi Harper’s Illustrated Bıochemstry kitabının 27. baskısının 450. sayfasında bulunmaktadır. İptal edilmesi gereken bir sorudur.
A Kitapçığı Temel Bilimler 49. Soru İmmünosupresyon amacıyla kullanılan kortikosteroidlerin en belirgin etki mekanizması aşağıdakilerden hangisidir? A) Lenfosit prekürsörlerin proliferasyonunu bloke etmek B) IL-2 bağlanmasını bloke ederek T hücre proliferasyonunu inhibe etmek C) Makrofajlardan sitokin salınımının inhibisyonuyla inflamasyonu azaltmak D) IL-2 sinyalizasyonunun inhibisyonuyla lenfosit proliferasyonunu bloke etmek E) CD-3’e bağlanarak T hücre sayısını azaltmak
Doğru cevap: A, C ve D ?? Bu soru, aşağıda orijinalleri verilmiş olan text-book’lardaki kanıtlardan da anlaşılabileceği üzere; üç seçeneği (A, C ve D) de doğru olarak kabul edilebilecek, dolayısıyla hatalı kurgulanmış, bakış açısına göre doğru yanıtı değişebilen, özensizce hazırlanmış bir sorudur. ÖSYM tarafından doğru seçenek olarak kabul edilmiş olan “Makrofajlardan sitokin salınımının inhibisyonuyla inflamasyonu azaltmak” ilk bakışta doğruymuş gibi görünse de buradaki temel sorun, antiinflamatuvar etkinin immün sistemin baskılanmasındaki ana gerekçe olarak gösterilmesidir. Buna göre, sadece kortikosteroidler değil, diğer antiinflamatuvar ilaçlar da farklı mekanizmalarla da olsa immün baskılamaya neden olmalıdır ki, bu bilgi doğru değildir. Aşağıdaki kaynaklarda da belirtildiği gibi, kortikosteroidler birden çok mekanizmanın inhibisyonu ile immün baskılamaya yol açarlar. Normal koşullarda, akademik bir ortamda bu soruya sadece yukarıdaki gerekçe ile itiraz edilmiş olsaydı dahi iptal edilirdi. Ancak, ÖSYM’nin takındığı; içe kapalı, akademik mantıktan çok, örneğin bu soru için; “Kortikosteroidlerin en belirgin immünsüpressif etkisi makrofajlardan sitokin salınımının inhibisyonuyla inflamasyonu azaltmak değildir” şeklinde, kesin çürütücü bir ifadenin gösterilememesi durumunda, ne olursa olsun, kuru kuruya savunmacı tavrı nedeniyle sorunun iptal edilme olasılığı azalmaktadır. ÖSYM’nin büyük olasılıkla soruyu hazırlarken referans aldığı Murrey PR, Rosenthal KS, Pfaller MA. Medical Microbiology, 8th ed. (2009) text-book’unun 155. sayfasındaki “ikircikli cümleler” aşağıda, orijinal kitabından taranarak görüşlerinize sunulmuştur. İşaretli cümlelere dikkat ediniz:
“Anti-inflammatory treatments primarily target the production and action of TNF, IL-12 and IL-1. Cosrticosteroids prevent their production by macrophages and may be toxic to T cells”. Fark ettiyseniz, bu sadece bir yorumdur. Soruda sorgulanan etki ise atiinflamatuvar etki değil, immün süpressif etkidir. İmmün süpressif etki için lütfen aşağıdaki bölümü inceleyiniz. İşin bu kadar da kolay olmadığını, insanların geleceğini etkileyecek bu kadar çok yönlü bir konuya hatalı yaklaşım ile değinmenin aslında sınavın kalitesini ve saygınlığını düşürmek gibi çok tehlikeli bir sonuca varılma riskini de barındırdığını hatırlatmak isteriz. Bizim önerimiz, birer bilim insanı olan meslektaşlarımızın bu verilere göre durum değerlendirmesi yapmaları ve yukarıda belirttiğimiz itiraz gerekçelerini kendi mantıklarına uygun buluyorlarsa bu soruya da itiraz etmeleridir. Goodman&Gilman’s, The Pharmacological Basis of Therapeutics, 11th ed. 2005: Sayfa 1599-1600. Tablo 59-3:
Buna göre ve ayrıca Katzung Farmakoloji (Katzung BG. Temel ve Klinik Farmakoloji. 6. Basım Çeviri Ed.: Özüner Z, 2. Cilt: sayfa 787) ve Oğuz Kayaalp Farmakoloji’de (Kayaalp O. Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji. 12. Baskı: sayfa 1087) de yazdığına göre; steroidlerin ana etkisi IL-1, IL-2, IL-3, IL-6, IL-8, IL-12, IFN-gamma, kollajenaz, elastaz sentezini inhibe etmesidir. Kortikosteroidler, ayrıca siklooksijenaz ve fosfolipaz A2 inhibisyonu ile prostaglandin ve lökotrien yapımını da baskılarlar. Bu bilgileri değerlendirdiğimizde, sorunun iptalini gerektiren saptamalar aşağıda sıralanmıştır. ·Kortikosteroidler IL-3 ve IL-6 blokajı yapar: Lenfosit prekürsörlerinin erginleşmesini önler (A seçeneği). DOĞRU ·Kortikosteroidler IFN-gamma yapımını engellediği için makrofajların aktive edilmesine de engel olur ki bu hem antiinflamatuvar etkisini ve hem de bu halleriyle antijen yakalama eylemini gerçekleştiremeyecekleri için bir anlamda immün baskılanma (sınavda sorgulanan) eylemini açıklar (C seçeneği). DOĞRU ·Kortikosteroidler IL-2 salgılanmasını engelleyerek lenfosit proliferasyonunu bloke ederler (D seçeneği). DOĞRU Dikkat!!! Goodman&Gilman’s ve Katzung gibi farmakolojinin temel text-book’ları tarafından böyle yorumlanmış bir konu, Murrey’de “may be”li bir ifade ile geçiştirilmişse, böyle bir konuda soru sorulmasının ve doğal olarak iptalini önlemeye yönelik gerekçeler oluşturulmasının etik değerlendirmesini ve bu soruyu soranın “konu ile ilgili farkındalık ve konusuna hâkimiyet” düzeyinin tesbitini sizlere bırakıyoruz. ·Yukarıdaki bilgilerden; steroidlerin IL-2 bağlanmasını bloke ederek T hücre proliferasyonunu inhibe etmek (B seçeneği) ya da CD3’e bağlanarak T hücre sayısını azaltmak (E seçeneği) gibi bir etkileri olduğu anlamı çıkarılmasa gerektir. YANLIŞ A Kitapçığı Temel Bilimler 52. Soru Aşağıdakilerden hangisi enterovirusların neden olduğu sekonder viremide hedef organ değildir? A) Karaciğer Doğru Cevap: YOK Belki masumca sorulmuş bir soru; ancak dikkatsizlik yüzünden neden olduğu sonuç tam bir faciadır. Doğru yanıtı olmayan ve iptal edilmesi gereken bir sorudur. Sekonder viremi sonrasında tuttuğu dokular sorulurken; ÖSYM’nin sorularında referans kitap olarak kullanılan Murrey PR, Rosenthal KS, Pfaller MA. Medical Microbiology, 8th ed. 2009: 556. sayfadaki şekil baz alınmıştır. Figure 56-4: Pathogenesis of enterovirus infection
Oysa, soruyu “bu haliyle” sormadan önce iki sayfa sonraki (sayfa 558) tabloya ve devamındaki (sayfa 560) metne (her ikisi de aşağıda verilmiştir) bakılmış olsaydı, orada pankreatit ve tip I diyabete de neden olduğu görülecek ve bu hataya düşülmeyecekti. Böylece, doğru yanıtı olmayan bir soru ortaya çıkmış oldu… Table 56-1. Summary of Clinical Syndromes Associated with Major Enterovirus Groups
Diğer çok güvenilir bir kaynak ise; Mandell GL, Bennett JE, Dolin R. Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases. 7th ed., Churchill Livingstone, Philadelphia, 2010’dur. Buna göre enterovirüslerin sekonder viremi sonucunda;
A Kitapçığı Klinik Bilimler 49. Soru Aşağıdakilerden hangisi çocuklarda eritema nodosumun nedeni değildir?
A) Tüberküloz Bu soruda doğru cevap yoktur. Soru Nelson Textbook of Pediatrics kitabının 996. sayfasından sorulmuştur. Metinde eritema nodosum’u anlatırken 659. bölüme atıf yapılmıştır. &59. bölümdeki tabloda da soruda doğru cevap olarak açıklanan “lenfoma” seçeneği de eritema nodosum etiyolojisi içinde sayılmıştır. Soru, bu halıyle yanlıştır ve hazırlayanın dikkatsizliğine kurban gitmiştir. Her iki sayfanın da orijinal taranmış görüntüleri aşağıdadır. Resim 1 ve 2
A Kitapçığı Klinik Bilimler 68. Soru Aşağıdakilerden hangisi tiroid kanserlerinin gelişmesinde rol oynayan onkogenlerden biri değildir? A) RET B) BRAF C) Ras D) c-MYC E) MET Doğru Cevap: YOK Bu soru hatalıdır ve iptal edilmelidir. Sorunun, Schwartz’s Principles of Surgery kitabının 9. baskısının 1361 nolu sayfasındaki tablodan sorulduğu anlaşılmaktadır. Bu tablonun orijinal taranmış hali aşağıdadır. Soruyu soran; 4 seçeneği buradan yazmış, bir seçeneği de kendisi o an aklına gelen şekilde eklemiş olmalıdır. Eğer aynı branşın ikinci bir temel referans kitabına da bakmış olsaydı hata yapmayacaktı. Ancak yine cerrahinin bir diğer temel referans kitabı olan Sabiston Textbook of Surgery kitabının 2008 yılında basılan 18. baskısının , 935. sayfasındaki hem şekil ve hem de metinde C-myc onkogeninin de tiroid kanserlerinin gelişmesinde rol aldığı AÇIKÇA yazmaktadır. Bu metin ve şeklin taranmış hali de aşağıdadır. Bu sebeple soru yanlıştır ve iptal edilmelidir. REFERANSLAR: 1- Brunicardi FC, Schwartz’s Principles of Surgery, 9 th edition, 2010, p:1361 2- Townsend CM, Sabiston Textbook of Surgery, 18th edition, p:935
Sarılık yakınması ile gelen 65 yaşındaki bir erkek hastaya yapılan ERCP tetkikinde tip I safra yolu kanseri tanısı konmuştur. Bu hastadaki kanserli bölge aşağıdakilerden hangisidir? A) Ekstrahepatik safra yollarında yaygın B) Sağ ve sol hepatik kanalların birleşim yerinde C) Sistik kanal ile pankreas arasında D) İntrapankreatik koledok ve ampullada E) İntrahepatik safra yolları içinde Bu soru için doğru cevap seçeneklerde yoktur, cevap “Ana hepatik kanal” olmalıdır.. ÖSYM tarafından doğru cevap “B” olarak açıklanmış olmasına rağmen B seçeneğindeki bölge soruda geçen tip I değil, tip II için doğru bölgedir. Gerekli temel kaynağın orijinal taranmış hali ve referans aşağıdadır. REFERANS: Brunicardi FC, Schwartz’s Principles of Surgery, 9 th edition, 2010, p:1162
A Kitapçığı Klinik Bilimler 69. Soru Ektopik paratiroid bezleri en yüksek olasılıkla nerede bulunur? A) Paraözofageal oluk B) Timus içi C) Tiroid içi D) Karotis kılıfı E) Submandibular bölge Bu soru iptal edilmelidir. Çünkü net bir doğru cevabı yoktur. Üst paratiroidler ile alt paratiroidlerin embriyolojik seyri farklı olduğu için farklı yerlere ektopi gösterebilirler. Cerrahinin temel kitaplarından olan Sabiston Texbook of Surgery kitabının 2008 baskısının 957. sayfasında sıklık ve yüzde vermeksizin şöyle yazmaktadır: ‘ Ektopik paratioridler için sık yerleşim yerleri; tirotimik Ligaman, üst trioid bölgesi, trakeoözofageal oluk, retroözofageal ve karotid kılıfıdır.‘ Yani Sabiston’a göre seçeneklerde doğru cevap yoktur. Bu sorunun, Schwartz’s Principles of Surgery kitabının 2010 baskısının 1374. sayfasından sorulduğu açıktır. Ancak soruyu hazırlayan için “facia” niteliğinde bir hata yapılmıştır. Çünkü; soruyu hazırlayan, paragrafın devamını da zahmet edip okusaydı şu bilgileri kolayca anlayacaktı (zaten bilmesi gerekmiyor muydu?): Taramada 1 nolu bölümden: “Süperior paratiroidler nadiren ektopik olur, ektopik olursa %1 oranında paraözefageal bölgede görülür.” Taramada 2 nolu bölümden: “Embriyo geliştikçe timus ve inferior paratiroidler berabergöç ettiklerinden inferior paratiroidlerin yaklaşık % 15’İ TİMUS içinde lokalizedir. Şimdi %1 nerede, % 15 nerede? Hatta aynı kitabın 1386 nolu sayfasında persistan hiperparatiroidizmli hastalarda yapılan ameliyatlarda en sık rastlnana ektopik lokalizasyonun paraözofageal oluk olduğu yazmaktadır. Yani aynı kitabın iki farklı sayfası bile çelişmektedir. REFERANS: Brunicardi FC, Schwartz’s Principles of Surgery, 9 th edition, 2010, p:1374
A Kitapçığı Klinik Bilimler 92. Soru Normal vajinal florada aşağıdakilerden hangisinin görülmesi olağan değildir? A) Aerobik ortam B) 4.5’in altında pH C) Streptokoklar D) Hidrojen peroksit üreten basiller E) Monosakkaridler Bu sorunun tüm seçenekleri doğrudur ve iptal edilmelidir. Bu sorunun, Novak and Berek Gynecology kitabının 2007 baskısının 542. sayfasından sorulduğu açıktır. A,B,D ve E şıkları orada yazmaktadır ve %100 doğrudur. Ancak C şıkkında yer alan streptokoklar için ne var ne de yok ifadesi yer almamaktadır. Vajende 6 değişik bakteri grubu yer alır, içlerinde en çok bulunanı laktobasildir diye yazmaktadır ama diğerlerinden hiç bahsetmemektedir. Aynı kitabın 690. sayfasında alt genital traktusun normal bakteri kolonizasyonunu gösteren tablo aşağıdadır.
Burada sıkıntı şudur: Aşağıdakilerden hangisi vajinal flora için görülmesi olağan değildir? sorusunun cevabı “artmış streptokok” olsaydı bu şık kabul edilebilirdi fakat sadece streptokok yazınca normal florada streptokok türlerinin de var olması (ki %37 insidans ile en sık 4. sırada gelir) bu sorudaki tüm seçenekleri doğru yapmaktadır. Streptokokların normal vajinal floradaki varlığı evrensel bir tıp bilgisidir. Bu konuda mikrobik ajanları inceleyen tıp bilimi olan Mikrobiyolojinin temel referans kaynaklartından olan MURRAY MEDİCAL MICROBIOLOGY kitabından referansı ve orijinal sayfa görüntülerini aşağıda bulabilirsiniz. Referans: Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA. Medical Microbiology, 8th ed. (2009): Sayfa 76
KÖTÜ HAZIRLANMIŞ AMA İPTAL EDİLMEYECEĞİNİ A Kitapçığı Temel Bilimler 2. Soru
İnguinal ligamentin altından geçen oluşumları gösteren yukarıdaki şekilde X ile belirtilen yapı aşağıdakilerden hangisidir? A) Arteria femoralis B) Nervus femoralis C) Vena femoralis D) Vena saphena magna E) Nervus genitofemoralis Bu soruda işaretin konduğu yer ile ilgili şüpheler ifade edilmiştir. Klasik bilgi şudur; Vena femoralis, inguinal ligamenti geçince vena iliaca externa adını alır. İşaretin konduğu yer aslında vena iliaca externa’dır. Bu ise seçeneklerde yoktur. Ancak her iki yapı birbirinin doğal devamı olduğu için ayrıca oluşumu net gösterebilmek için işaret birazcık yukarıya konmuş diye düşünüp sorunun iptal edilemeyeceğini öngörüyoruz. Zaten klasik anatomi kitaplarında da zaman zaman doğru yeri en net şekli ile gösterebilmek adına oluşumlar birbirinin devamı olduğu durumlarda işaretlerin yeri hafifçe kayabilmektedir. Nitekim Moore Anatomy kitabındaki benzer bir şekli de dikkatinize sunuyoruz.
A Kitapçığı Temel Bilimler 5. Soru Aşağıdakilerin hangisinde bir ven, drene ettiği yapı ile birlikte verilmemiştir? A) V. colica dextra – Colon ascendens B) V. colica sinistra – Colon descendens C) V. lienalis – Dalak D) V. rectalis superior – Rektumun üst kısmı E) V. mesenterica inferior – Colon transversum Doğru Cevap: Yok Bu soruda aslında doğru cevap yoktur. İlk dört seçenek ile ilgili bir sorun bulunmamakla birlikte E seçeneği bizce sorunlu seçenek olarak değerlendirilmektedir; çünkü colon transversum’un distal 1/3 kısmının venöz drenajı v.mesenterica inferior’a olur. Yani soruda doğru bir seçenek yoktur. Bu soruya itiraza iki karşıt söylem geliştirilebilir: 1-Colon transversumun çoğunu v. Mesenterica superiora dökülen dallar drene eder. 2-Diğer seçeneklerde ilk drenajı yapan küçük venler verilmişken son seçenekte küçük dallar değil onların döküldüğü bir ven verilmiştir. Bu iki söylem doğru olsa bile soru özensiz ve kötü hazırlanmış sorular kategorisinde yer alacak ve hazırlayan için utanç vesilesi olmaya devam edecektir. Referans; Susan, Standring, Gray’s Anatomy 23th Edition,2005, Elsevier Churchill Livingstone, p:1182
A Kitapçığı Temel Bilimler 35. Soru Aşağıdaki dokuların hangisinde androjenlerden östrojen sentezi olmaz? A) Hipotalamus B) İskelet kası C) Yağ dokusu D) Gonadlar E) Plasenta
Bu soruya, tüm seçeneklerin doğru olduğu itirazları gelmiştir. Soruyu iptal ettirecek herhangi bir referans kaynak bulunamamıştır. Konuya en çok açıklık getiren bilgi Harper’s Illustrated Bıochemstry kitabının 27. baskısının 450. sayfasında bulunmaktadır. Bu sayfadaki bilgiyle sorunun iptali mümkün değildir.
A Kitapçığı Klinik Bilimler 36. Soru Hepatomegali, renal tübüler disfonksiyon ve galaktoz intoleransı nedeniyle getirilen 5 yaşında bir kız çocuk için en olası tanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Galaktozemi B) Glikojen depo hastalığı tip 1 C) GLUT-2 eksikliği D) Fruktoz intoleransı E) Glukoz-galaktoz malabsorpsiyonu Bu soruya galaktozeminin de doğru cevap olması gerektiği şeklinde itirazlar geldi. Tüm bulgular galaktozemide görülmesine rağmen 5 yaş galaktozemiyle açıkça uyumsuzdur. Çünkü galaktozemi yenidoğan döneminde bulgu veren kötü seyirli kısa sürede siroz, mental retardasyon ve ölüme giden metabolik bir hastalıktır. Referans; Nelson, Textbook of pediatrics 18. baskı sayfa 610 A Kitapçığı Klinik Bilimler 78. Soru Benign prostat hiperplazi, prostat bezinin en sık hangi bölgesinden gelişir? A) Anterior fibromusküler stroma B) Periferal zon C) Santral zon D) Transizyonel zon E) Lateral zon Bu soruya, “santral zon değil mi?” şeklinde itiraz edenler için Smith’s General Urology kitabının 17. baskısından taranmış orijinal görüntü ile soruda hiçbir şüphe olmadığı, cevabın doğru olduğu açıkça söylenebilir.
|
