|


BİYOKİMYA UZMANLIĞI’NIN GELECEĞİ

Günümüzde laboratuarın hastalıkların tanı, tedavi ve takibinde önemi oldukça belirgin bir hale gelmiştir. Her branşta olduğu gibi biyokimya alanında da nitelikli uzmanlar gelecekte ön planda olacaktır. Nitelikli bir uzman olabilmek için izlenmesi gereken yolları ve gelecekte laboratuarın nasıl şekillenebileceği konusundaki görüşlerimi sizlerle paylaşacağım

Biyokimya uzmanı hasta numunelerinin alınmasından rapor edilinceye kadar geçen süredeki tüm aşamaları standardize edebilecek ve hasta sonuçlarını yorumlayabilecek düzeyde bir bilgi birikimine sahip olan insan demektir. Bu seviyeye gelebilmek için asistanlığı boyunca laboratuar teknisyeni gibi çalışmalı ve gerektiğinde laboratuar temizliğine de yardımcı olmalıdır. Yani işin mutfağında her aşamada görev almalıdır. Uzmanlıkta laboratuar çalışanlarını yöneteceği için “bilmeden yönetemezsiniz” düsturu gereği mutfağın dünyasını iyi tanımak gerekiyor. Bu arada elden geldiği kadar okumak, bilimsel çalışmalarda yer almak, yurt içi ve dışı kongrelere katılmak, ISO 15189 laboratuar akreditasyonu gerekliliklerini öğrenerek ve çalıştığımız laboratuvara uygulayarak laboratuvarımızın kalitesine katkıda bulunmak zamanımızın büyük bölümünü almalıdır. Seminerler vermek ve seminerlere aktif katılmak kariyerimizin gelişmesine katkıda bulunacaktır. Laboratuvar sonuçlarını onaylayarak ve gerektiğinde Klinisyenler’le bu sonuçları tartışarak bilgilerimizin kalıcı hale gelmesine ve bizim malımız olmasına çalışılmalıdır. Dört yıllık biyokimya asistanlığı süresince genel bir klinik biyokimya nosyonu elde edilmelidir.

Uzmanlık alındıktan sonra 2 yıl kadar mecburi hizmete gidiliyor ve genellikle küçük-orta ölçekli bir hastane laboratuvarında uzmanlık görevi başlıyor. Bu görev bir veya birkaç uzmanla paylaşılabilmekte veya tek başına yerine getirilmektedir. İhale hazırlığı, ihalelere katılmak, 100-150 farklı testin zamanında ve doğru olarak çalışılması ve onayı zamanımızın bir kısmını dolduracaktır. Bu dönem profesyonel yaşamda oldukça önemlidir, çünkü genellikle küçük yerleşim merkezlerinde (50 bin-500 bin nüfusa sahip) hayatın nispeten kolay, şimdilik alınan ücretlerin oldukça tatminkar, yatırım fırsatlarının iyi olması rehaveti de beraberinde getirmekte ve bir çok arkadaş ortama uyum sağlayarak sıradan uzmanlar olarak hayatlarına devam etmektedir. Bu dönemi fırsat bilerek ingilizce seviyesini ilerletenler, hizmet verdikleri laboratuarı akreditasyon standartlarına ulaşması için çalışanlar ve belirli bir alandaki (endokrinoloji, nefroloji, metabolizma, kardiyoloji vb) laboratuar testleri konusunda uzmanlaşanlar büyük şehirlerdeki özel hastane, kamu hastanesi ve özel laboratuarlarda iyi şartlarda kolaylıkla tercih edilebileceklerdir.

İleri dönemlerde büyük çapta kamu hastaneleri açılacak ve büyük özel hastane zincirleri giderek yaygınlaşacak. Ayrıca büyük kapsamlı özel laboratuarlar da sektörde büyüyerek yerlerini alacaktır. Bu merkezlerin büyük oranda profesyonel olarak yönetileceği düşünülürse uzmanların nitelikli olması önem kazanacak. 2013 temmuzunda Los Angeles”ta biyokimya kongresinde konuşmacılardan birisi Mayo kliniğinden gelmişti ve ünvanı “Kardiyovasküler hastalıklar laboratuar direktörü” idi. Yine Los Angeles çocuk hastanesinde 105 farklı birimin hizmet verdiğini söyledikleri zaman çok şaşırmıştım. ABD”yi biraz geriden takip ettiğimiz düşünülürse gelecekte “iyi biyokimya uzmanı” kavramı geçerliliğini yitirecek ve alt bölümlerde uzmanlaşanlar talep görecek. Mayo kliniği laboratuarlarında tek işi kalitenin sürekliliği olan biyokimya uzmanları çalışıyor.

Tıp eğitimi ve uzmanlık eğitimi sadece genel anlamda bir nosyon vermekte ve buralardan alınan bilgiler maksimum 3-4 yıl kadar idare edebilmektedir. Tıptaki gelişmelerin sürekliliği ve öğrenilen bilgilerin kolay unutulabilmesi göz önünde bulundurulduğunda en azından ilgili branştaki güncel yayınları ve temel kitapları okuyarak ve öğrendiklerimizi uygulayarak ve çevremizle paylaşarak mesleki kariyerimizde zirveye doğru yolculuğa devam etmeliyiz. Bu yazdıklarımız ideali, mutluluğu ve bolluğu arayanlar için. Sıradan uzmanlar olmayı tercih edenler için gelecekte neler olacağını öngöremiyorum. Çünkü devlet, sağlık sektöründeki ağırlığını devam ettirecek mi? Biyokimya uzmanı olarak iyi ile kötünün, çalışanla çalışmayanın ayırt edilmediği devletçi bir yapı devam edecek mi? Henüz bu konuda bir netlik olmadığı için bir şeyler söylemek zor. Ama kamu sektöründe (üniversite ve devlet hastaneleri) etkin olmayan oldukça fazla sayıda biyokimya uzmanının bulunması ve yeni biyokimya uzmanı olacakların da bunlardan biri olmayı arzu ederek stressiz ve az yorulmayı tercih etmeleri mümkün. Bu yapının devam etmesi halinde doğrudan hasta ile ilgilenmek istemeyen ve standart bir yaşam tarzını arzulayan hekim arkadaşların biyokimya bölümünü tercih etmeleri önerilebilir.

Bu yazılanlar biyokimya uzmanlarının %95″i için geçerli. Geriye kalan %5″lik kesim aralarından sıyrılarak bilgi ve birikimlerini kullanarak ve gereken riski alarak bağımsız laboratuarlar kurabilir ve iyi bir yönetim sergileyerek açık denizlerde yüzme keyfini yaşayabilirler.

Dün akşam doğudan gelip Ankara”da bir restorant açan ve oldukça başarılı olan bir yerde yemek yedik. Restorant girişinde bir şairimizin güzel bir sözünü yazmışlar: “Devler gibi eser vermek için karıncalar gibi çalışmalı”. Bu geçici dünyada arkamızdan hatırlanacak kalıcı bir eser bırakıp bırakmayacağımıza karar vererek buna göre gideceğimiz yolu seçmemiz gerekiyor.

Dr. Metin YILDIRIMKAYA

Bu yazı 48994 defa okundu.


Yazarın diğer yazıları :

3 Yorum

  1. FUNDA UYSAL dedi ki:

    METİN HOCAM, YAZINIZ GERÇEKTEN ÇOK GÜZELDİ. TEŞEKKÜRLER. İYİ ÇALIŞMALAR.

  2. halil arıkboğa dedi ki:

    Peki hocam biyokimya mı mikrobiyoloji  uzmanlığı mı?

Yorum yapın halil arıkboğa :